Skip to main content

„Wyzwolenie Reichenbach – obecnie Rychliki”

2024-01-23

Na prośbę Wójta Zbigniewa Lichuszewskiego pan Lech Słodownik wyraził zgodę na udostępnienie swoich materiałów na temat przypadającej na dziś rocznicy wyzwolenia Rychlik, za co serdecznie dziękujemy.

„Wyzwolenie Reichenbach – obecnie Rychliki”. Z monografii Lecha Słodownika „Rychliki 1310-2010, z dziejów wsi i okolic, Elbląg 2010”:

            – (…) Wejście żołnierzy sowieckich do Rychlik nastąpiło w dniu 23 stycznia 1945 roku przed południem. Do częściowo opuszczonej przez mieszkańców wsi wjechał 29 Korpus Pancerny Armii Czerwonej gen. K. Michajłowa, działający na osi Zalewo – Rychliki – Bogaczewo. Sowieccy żołnierze siedzieli na pancerzach czołgów, a ten i ów „sołdat” grał i śpiewał na „harmoszcze”.

            Zajęcie wsi miało podobny scenariusz, jak w setkach tego typu sytuacji: pytany o drogę przygodny rychliczanin stracił zegarek, wnet rozpoczęło się plądrowanie, dzikie podpalenia, krzyki gwałconych kobiet…

            Właściciel sklepu kolonialnego – Wilhelm Wirsching (obecnie posesja: Kozicki-Marek) stracił oko (dostał kolbą pepeszy), ponieważ nie przekonał sowieckich rabusiów, że nie ma alkoholu.

            We wsi spalono ok. dwadzieścia zabudowań, w tym dwór bauera Preußa (po wojnie: Sosnowski-Kawka), dwór bauera Grunwalda (po wojnie: Czesław Czapski-Pilipowski), dwór H. Grunwaldt’a – po wojnie Groszyk, mleczarnię, aptekę-drogerię, masarnię, dwa sklepy, gospodę Hasselberga (dzisiaj boisko szkolne) i Bartocka (po wojnie gospoda „Jagienka”), budynek mieszkalny doręczyciela poczty, leśniczówkę i in. – A trzeba pamiętać, że wieś nie stawiała żadnej obrony… (…).

            Załączone zdjęcia są wykadrowane z filmu sowieckiej czołówki filmowej, z dnia wejścia Armii Czerwonej do Rychlik – a więc 23.01.1945 r. Widać na nich m.in. Wzgórze Kościelne i okolice oraz zabudowania, w których po 1945 r. zamieszkały m.in. Kulma i Grycko.

Udało nam się odnaleźć film, z którego pochodzą powyższe kadry.