TOPOLNO WIELKIE (niem. Groß Tippeln)

Pierwszy zapis źródłowy pochodzi z 12 marca 1582 roku, w którym potwierdza się prawa Fabiana von Zehmena do dóbr w Giślu, Topolnie i Wysokiej. W lutym 1629 roku wieś splądrowana przez maruderów polskich. Według Goldebcka, w 1785 roku jest tu folwark i wieś. W 1818 roku folwark w Topolnie należy do Wysokiej. 4 listopada 1841 roku wielki pożar zniszczył wieś, spłonęły cztery stodoły i trzy obory, wraz ze zbożem i sprzętem rolniczym. W 1859 roku ówczesny właściciel majątku – Adolf von Besser rozpoczął budowę młyna wodnego w pobliżu tutejszego stawu. W 1875 roku żyło tu 128 mieszkańców. Z dniem 1 czerwca 1881 roku Topolno wraz z Wysoką, Grądowym Młynem, Stankowem, Nowym Kępniewem i Topolnem Małym – przyporządkowano do parafii ewangelickiej w Rychlikach.

Pod koniec XIX wieku majątek przeszedł w ręce niejakiego Williama Schmidta, który był jego właścicielem do 1925 roku.
Odtąd, aż do końca wojny gospodarzył tu Maksymilian Worczewski z żoną Marią, dotychczasowy dzierżawca dóbr Dohnów w Ławkach. Miał 343 ha ziemi, 60 koni i 80 krów.
W czasie drugiej wojny, w majątku Worczewskich w Topolnie pracowało między innymi dziewiętnastu polskich robotników przymusowych, pięciu francuskich jeńców wojennych oraz pod koniec wojny – kilkunastu jeńców włoskich. Latem 1944 roku niektórych z nich, w tym też Polaków, wywieziono w okolice Królewca, gdzie kopali okopy. Kilku zmarło na krwawą biegunkę. Ewakuacja wsi nastąpiła 22 stycznia 1945 roku w kierunku Starego Dolna, a konwój uciekinierów został rozwiązany 26 lipca 1945 roku w Söhlde koło Hannoweru.
Po wojnie majątek zajęty był przez dłuższy czas przez wojska sowieckie. Tutaj zastrzelono za niesubordynację przy pracy, ostatniego naczelnika Rychlik – Otto Schwarza. Losami okazałego pałacu (typ Neudeck), żywo interesowała się pani Marianne Hasse z domu Worczewski, córka ostatnich właścicieli dóbr (zmarła w 1996 roku w Söhlde). W 1995 roku, w niewyjaśnionych okolicznościach, pałac uległ zniszczeniu w następstwie dwóch podpaleń.
 
Opracował i udostępnił historyk mgr Lech Słodownik